فرایند نوردکاری
نوردکاری فلز، یکی از مهمترین فرآیندهای تولیدی در دنیای پیشرفته است. بیشتر محصولات فلزی که امروزه تولید میشوند، در مرحله تولید، نورد میشوند. غالبا این فرایند، نخستین قدم برای ساخت شکل های فلز خام است. شمش، به آرامی در بلوم یا تخته سنگ قرار میگیرد؛ که ساختار اساسی جهت ایجاد طیف گستردهای از اشکال و انواع تولید میباشد. بلومها، معمولاً به شکل مربع و با ابعاد بزرگتر از 66 x اینچ میباشند. ورقها، مستطیل شکل میباشند که معمولاً 10 اینچ عرض و بیش از 1.5 اینچ ضخامت دارند. غالبا فرایند نورد به صورت گرم انجام میشود. دستگاه نورد، یک دستگاه پیچیدهای است که دارای دو یا چند غلتک کار، غلطکهای نگهدارنده، پایه غلتک، موتور محرکه، دنده کاهشی، چرخ گردان، چرخ دندههای اتصال و غیره است.
در فرایند نوردکاری، مواد مورد کاربرد بین دو غلطک که به طور مداوم در حال چرخش می باشند، به وسیله نیروهای فشاری دچار تغییر شکل پلاستیکی میشوند. این نیروها، برای پایین آوردن ضخامت فلز اعمال میشوند و بر روی ساختار دانه تأثیر میگذارند. پایین آوردن ضخامت را میتوان با اختلاف ضخامت قبل و بعد از این فرایند اندازه گیری کرد، به این مقدار “کشیدگی” گفته میشود. علاوه پایین آوردن ضخامت ، غلطکها مواد را به سمت جلو راهنمایی میکنند؛ زیرا در جهتهای مخالف یکدیگر میچرخند. پس می توان گفت، اصطکاک یک بخش لازم از نورد است
اما اصطکاک بیش از حد به دلایل مختلف میتواند آسیب رسان باشد. لازم است که در یک فرآیند نورد کاری، سطح اصطکاک بین غلطکها و قطعه کار کنترل شود، روان کنندهها میتوانند در این امر کمک کنند. در شکل زیر، یک عملیات نورد مسطح نشان داده شده است. این فرایند، برای پایین آوردن ضخامت قطعه کار استفاده میشود. در طی این فرآیند، شکل هندسی قطعه تغییر مییابد اما حجم آن در اصل دچار تغییر نمیشود. گاهی اوقات در این فرایند؛ تنش (نیرو)، روی یک قطعه کار اعمال میشود. این تنش ممکن است در قسمت جلویی، پشت، یا هر دو طرف اعمال شود.
نورد گرم
در نورد گرم کنترل دما امری مهم است به همین منظور ابتدا مهم این است دمای فلز را به صورت یکنواخت تا مقدار مشخصی بالا برده شود . فرایند نورد نیازبه گرم نگه داشتن قطعه در حرارت مشخص برای زمان طولانی است اگر دمای قطعه یکنواخت نباشد، تغییر شکل ایجاد شده نیز غیر یک نواخت است برای مثال اگر قطعه به اندازه ی کافی و به نحو همگن گرم نشود، سطوح گرم تر بیرونی نسبت به سطوح داخلی که سردتر و محکم تراست زودتر نورد می شوند و اگر پس از گرم کردن قطعه و یا در فاصله ی دو نورد فلز سرد شود، سطوح سرد شده در مقابل تغییر شکل دارای مقاومت می باشند.
نورد سرد
ورق هایی که از روش نورد گرم با کمترین ضخامت تولید می شوند روی آنها پس از اسید شویی، عمل کم کردن ضخامت و یا تغییر شکل از روش فرایند نورد سرد صورت می پذیرد. پس می توان به این نتیجه رسید که، استفاده از نورد سرد کاهش ضخامت با دقت ابعادی موردنظر ورق های فولادی و نیز حذف نقطه تسلیم را می باشد. اما نقطه تسلیم در واقع باعث بوجود آمدن شرایط تغییر شکل ناهمگن در فرآیند شکل دادن و به ویژه کشش عمیق می شود که حذف آن از موارد مهمی می باشد و انجام چندین کار مکانیکی توسط نورد که به آن نورد بازپخت می گویند باعث حذف نقطه ی تسلیم می گردد.